Voorjaarscongres Kring Noord: goede onderzoeksonderwerpen voor rekenkamers

Rekenkamers zijn eigenlijk constant op zoek naar goede onderzoeksonderwerpen. Via bijeenkomsten met de raad, rondjes langs de fracties en het uitvragen via de mail proberen rekenkamers interessante onderwerpen op te halen. Maar rekenkamers zitten allemaal in hetzelfde schuitje en kunnen dus ook elkaar op een idee brengen. Dat is de inzet van deze middag: elkaar op een idee brengen.

We bieden u deze middag de keus uit maar liefst zes workshops en vier onderwerpen: in de workshop “Restanten van de sociale werkvoorziening” komt het onderzoek van de rekenkamer Hogeland aan de orde, waarin de gevolgen van de invoering van de Participatiewet voor de sociale werkvoorziening aan bod komen. Wat betekent dit voor de medewerkers, hoe vinden nieuwe mensen hun plek in een beschutte werkomgeving en in hoeverre slagen gemeenten erin dit te realiseren? Deze workshop wordt tweemaal gegeven door Jan Dirk Gardenier.

Het tweede onderwerp gaat over “Energietransitie”, een onderwerp dat de aandacht heeft van veel gemeenten en dus ook rekenkamers, en dat al door verschillende rekenkamers is uitgevoerd. Hoe zorgen gemeenten ervoor dat ze in 2030, 2040 of 2050 klimaatneutraal zijn, wat is daar voor nodig en hoe worden gemeenteraden in staat gesteld om te controleren of hun gemeente op de goede weg is? Maar ook andere invalshoeken zijn denkbaar: hoe breng je de bijdrage van de gemeente aan het realiseren van de doelstellingen in beeld, wat is klimaatneutraal eigenlijk en wat wordt daarin, terecht of onterecht, wel en niet meegerekend? Geert Warringa van onderzoeksbureau CE Delft zal zowel voor als na de pauze verslag doen van zijn ervaringen met dit onderzoek.

Het derde onderwerp, “De raad in positie brengen”, richt zich op de vraag hoe we als rekenkamer de raad meer en beter in stelling kunnen brengen. Ook dat is een vraag waar elke rekenkamer zich mee bezig zou moeten houden. In Veendam heeft de Rekenkamer onderzoek gedaan naar de nieuwe kengetallen die elke gemeente verplicht moet opnemen van het BBV. Maar wat kan de raad eigenlijk met die cijfers, wat zeggen ze? Frans Haven van Rekenkamerondzoekers Friesland gaat hier nader op in en sparringpartner Wilte Everts, voorzitter van de rekenkamer Veendam, vertelt zijn kant van het verhaal.

Het vierde onderwerp gaat over “Subsidiëring van op afstand opererende organisaties”. De doelmatigheid en effectiviteit van subsidies is vaak moeilijk te bepalen, zeker binnen de (financiële) beperkingen van een gemeentelijk rekenkameronderzoek. Toch valt er wel wat over te zeggen, zeker als een subsidie evident niet doelmatig is. Voor het kunnen bepalen van de effectiviteit van een subsidie zijn bepaalde randvoorwaarden nodig en in de praktijk wordt daar vaak niet aan voldaan. Rekenkameronderzoek kan dan praktische handvatten bieden om het meten van de effectiviteit in de toekomst wel mogelijk te maken. Dan kan de gemeenteraad ook beter in stelling worden gebracht in zijn controlerende rol. Niko Struiksma zal nader op deze aspecten ingaan. Hij is directeur van onderzoeksbureau Pro Facto en heeft veel ervaring met rekenkameronderzoek naar subsidies.