Stemlokalen zijn een bijzondere plek. Een plek waar alle inwoners van Vlaardingen in staat moeten
worden gesteld hun democratische stem uit te brengen. Het uitbrengen van een stem tijdens
verkiezingen is echter niet vanzelfsprekend voor iedereen. Door een beperking en/of ziekte is het niet
altijd mogelijk om zelfstandig aan het stemproces deel te nemen.

In juli 2016 heeft Nederland het ‘VN-verdrag over de rechten van personen met een handicap’
geratificeerd. Het doel van dit verdrag is om ervoor te zorgen dat mensen met een beperking
gelijkwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving. De doelgroep van het VN-verdrag is breed en
omvat inwoners met zowel lichamelijke als mentale beperkingen, waaronder verstandelijke of
psychosociale beperkingen en ook lichamelijke beperkingen zoals motorische beperkingen, organische
beperkingen (chronisch zieken) en zintuiglijke beperkingen (visueel/auditief).

Gemeenten spelen een cruciale rol bij de uitvoering van het VN-verdrag. Of het nu gaat om de
toegankelijkheid van openbare gebouwen, de toegankelijkheid van informatie en het beschikbaar
stellen van voorzieningen: alles valt binnen de reikwijdte van het VN-verdrag. Dit betekent dat
gemeenten aandacht moeten besteden aan toegankelijkheid op bijna alle beleidsterreinen. Hoewel
aanpassingen niet altijd onmiddellijk kunnen worden gerealiseerd, vereist het VN-verdrag geen
onmiddellijke resultaatsverplichting, maar wel een start en het bijhouden van de voortgang.
Gemeenten zijn verplicht om een actieplan op te stellen waarin zij aangeven hoe zij werken aan
toegankelijkheid.

Ook is in de Kieswet vastgelegd dat alle stembureaus ‘zodanig zijn gelegen en zo zijn ingericht en
uitgerust dat kiezers met lichamelijke beperkingen zoveel mogelijk hun stem zelfstandig kunnen
uitbrengen’ (zie artikel J 4, tweede lid, van de Kieswet). Als dit niet mogelijk is, moet het college van
burgemeester en wethouders de gemeenteraad over de reden hiervoor informeren.

Uit de consultatieronde die de rekenkamer heeft gehouden onder de raadsfracties bleek het onderwerp
toegankelijkheid populair. De gemeente bleek echter al bezig te zijn met het ontwikkelen van een
Lokale Inclusie Agenda. Omdat de impact van een dergelijk onderzoek daardoor op dit moment
beperkt zal zijn is gekozen om de toegankelijkheid van stemlokalen tijdens de Europese
Parlementsverkiezingen 2024 te onderzoeken. Met dit onderzoek kan de rekenkamer inzicht geven in
de toegankelijkheid van een belangrijke voorziening en het bredere gesprek over toegankelijkheid in de
raad kleuren met een praktisch voorbeeld.