De NVVR en het publiek debat
Jan de Ridder
De minister van Binnenlandse Zaken zet via meerdere sporen in op het versterken van lokale rekenkamers. Het eerste spoor is wetswijziging. In juni 2018 is een wijziging van de Gemeentewet en de Provinciewet in consultatie gebracht (Wet versterking decentrale rekenkamers).Daarnaast is er een werkgroep Lokale rekenkamers ingesteld. In de werkgroep zaten leden van de NVRR (op persoonlijke titel) en burgermeesters en griffiers. Het werk van de werkgroep staat los van deze mogelijke wetswijziging. Een derde spoor is de subsidie van BZK die wij als vereniging ontvangen en die gericht is op de verdere professionalisering van rekenkamers.
De minister plaatst het vraagstuk van het versterken van lokale rekenkamers binnen de bredere discussie over de toekomst van de lokale democratie en de rol van de raad daarin. Daarbij speelt de vraag of de gemeenteraad wel adequaat is toegerust om zijn taak goed te kunnen vervullen. Als bestuur van de NVRR doen we namens de vereniging uitgebreid mee aan het publieke debat over die initiatieven. We zullen hieronder kort ingaan op de twee initiatieven van de minister: Het wetsvoorstel Versterking decentrale rekenkamers en de werkgroep Lokale rekenkamers.
1. wetsvoorstel Versterking decentrale rekenkamers
De minister heeft een wetsvoorstel Versterking decentrale rekenkamers ter consultatie voorgelegd. Wij hebben daar – op verzoek van de minister – uitvoerig op gereageerd. Die reactie is verstuurd op 16-8-2018 en is sindsdien op de website van de NVRR te vinden. Het wetsvoorstel richt zich op verbetering van dat deel van de gemeentewet dat gaat over de rekenkamer. Een belangrijk onderdeel van het voorstel is het beter regelen van de bevoegdheden van de rekenkamer. We zijn daar positief over, maar hebben nog wel een aantal kanttekeningen gemaakt. Daarnaast worden er ook voorstellen gedaan voor de inrichting van de rekenkamers. Onze reactie op die punten is conform de lijn die is afgesproken in de Algemene Ledenvergadering van 25 september 2015. Dat betekent allereerst dat we het voorstel om te komen tot een eenduidig model steunen. We adviseren om in de wet ruimte te houden voor een lidmaatschap van raadsleden. Daaraan is wel de voorwaarde gekoppeld dat raadsleden niet in de meerderheid zijn en het voorzitterschap van de rekenkamer extern wordt ingevuld. Tot slot hebben we gepleit voor het mogelijk maken van ondersteuning van de rekenkamer door griffiemedewerkers.
Het definitieve wetsvoorstel (na de consultatie) is op 15-4-2019 naar de Raad van State gestuurd voor advies. Het is nog niet duidelijk wanneer het voorstel door het parlement zal worden behandeld. We hebben wel begrepen dat de Tweede Kamer een rondetafelgesprek wil organiseren ter voorbereiding van het debat. Er is nog geen datum bepaald voor dit gesprek. De verwachting is dat het gesprek en de behandeling voor het zomerreces 2019 zal plaatsvinden. Zodra wij meer weten over het vervolg zullen we dat zo snel mogelijk laten weten.
1. Werkgroep Lokale rekenkamers
De werkgroep Lokale rekenkamers heeft een tweeledig opdracht gekregen. Zij moest door het voeren van gesprekken meer inzicht krijgen in de invulling, positionering en het functioneren van lokale rekenkamers in de praktijk. Een tweede doel van de werkgroep was om de individuele gemeenten, daar waar nodig, handvatten te bieden om het instrument lokale rekenkamer te verstevigen. De werkgroep heeft haar werk afgerond. Het rapport wordt op 16 april aan de minister aangeboden en zal 15 mei openbaar worden. We zullen het rapport op de ALV van 7 juni agenderen, zodat we als bestuur input kunnen krijgen voor een reactie namens de NVRR.