De drie vragen: Databehoefte van rekenkamers
De drie vragen: Databehoefte van rekenkamers
Etienne Lemmens en Steven Dijk
Op de drie vragen ‘Databehoefte rekenkamers’ die in oktober is uitgezet hebben 88 leden geantwoord. Wederom een goede respons, waarvoor onze dank. Dat versterkt ons in de mening dat de drie vragen laagdrempelig zijn en onderwerpen aansnijden die actueel en/of nuttig zijn. Hieronder volgt een eerste schets van de respons op de drie vragen. Als over gemeenten wordt gesproken bedoelen we uiteraard ook provincies en waterschappen.
Tweederde van de respondenten (66%) geeft aan behoefte te hebben aan systematisch verzamelde data over meer en verschillende gemeenten heen. 22% geeft aan geen behoefte te hebben omdat de rekenkamer het onderzoek alleen op de eigen gemeente richt. 13% van de respondenten antwoordt ‘Anders, nl. …’, zoals dat men zelf al gebruik maakt van bestaande bronnen en benchmarks, dat het tot nu toe niet nodig was, de rekenkamer slapend is of vanwege gemeentelijke fusie wordt opgeheven. Opvallend is dat een respondent meldt dat de rekenkamers in de waterschappen de onderzoeksrapporten delen.
Ook opvallend is dat geen enkele respondent de eigen gemeente onvergelijkbaar vindt en daarom geen behoefte heeft aan vergelijkingsmateriaal.
Van de respondenten heeft bijna driekwart (73%) behoefte aan vergelijkingsgegevens op het sociaal domein in het algemeen. Bijna 40% heeft behoefte aan vergelijkingsgegevens over Jeugdwet en WMO in het bijzonder, en iets minder (36%) over de Participatiewet. Iets meer dan de helft (51%) heeft behoefte aan vergelijkingsmateriaal over de Omgevingswet of grondbeleid. Daarna volgen de onderwerpen subsidiebeleid (44%), informatieveiligheid (41%) en personeelsbeleid (22%).
Bij ‘Anders, nl. …’ worden de volgende onderwerpen ingevuld: ‘alle terreinen’, ‘fysiek domein, financiën, cultuurbeleid, economische beleid’, ‘huisvesting’, ‘woningbouw’, ‘duurzaamheid’ en ‘regionale economie’. Een aantal rekenkamers geeft aan hier niet algemeen op te kunnen antwoorden omdat de behoefte afhankelijk is van het onderhavige onderzoek.
Gevraagd naar omschrijving van de specifieke behoefte aan vergelijkingsmateriaal wordt onder andere geantwoord: ‘bereik en resultaat sociaal domein’, ‘aantallen en bijbehorende budgetten, prestatiegegevens, contractinformatie’, ‘data op input, throughput, output en outcome’, ‘onderwijsachterstandenbeleid’. ‘landelijke kaders en verdeling (lokale) middelen’, ‘data te koppelen met postcode’, ‘open data te koppelen met GIS-code’, ‘cijfers in excel, niet in pdf’, ‘inzicht in wat de omgevingswet betekent voor waterschappen’ en ‘budgetten op duurzaamheid en wat bereiken gemeenten’.
Het merendeel van de respondenten verwacht van KING [waarstaatjegemeente.nl] (76%) en CBS [statline.nl] (73%) de relevante gegevens. Ruim de helft (55%) verwacht dat VNG/IPO data kunnen leveren. Van de planbureaus verwachten de volgende percentages van rekenkamers materiaal: Sociaal en Cultureel Planbureau (52%), Centraal Planbureau (45%) en Planbureau voor de Leefomgeving (33%).
Ook verwacht bijna de helft (49%) van de rekenkamers data van de verschillende inspecties van de ministeries (SZW, Jeugdzorg, Gezondheidszorg enz.) Van Coelo en Raad voor openbaar bestuur/Raad financiële verhoudingen verwacht respectievelijk 44% en 30% van de rekenkamers vergelijkingsmateriaal.
Bij ‘Anders, nl….’ worden nog CROW (Kenniscentrum voor verkeer, vervoer en infrastructuur), Openspending.nl, de Algemene Rekenkamer en de NVRR genoemd. Met betrekking tot de NVRR wordt specifiek genoemd hetgeen de leden aan materiaal produceren.
Veel van de data van de voornoemde instanties is gratis toegankelijk. Soms brengen instanties kosten in rekening, bijvoorbeeld voor extra werkzaamheden. 38% van de respondenten is bereid voor vergelijkingsdata te betalen. De open toegankelijke gegevens van instanties zijn niet altijd actueel, daarvoor moeten afnemers extra kosten betalen. 28% van de respondenten is bereid extra te betalen voor de meest actuele data.
Bovenstaand is een eerste bewerking van de respons op de drie vragen over de databehoefte van rekenkamers. In het V-team (voorheen de commissie kwaliteitszorg) gaan we ons buigen over de vraag welke acties vanuit de NVRR genomen kunnen worden naar aanleiding van de antwoorden van de rekenkamers.