De weg naar de modelverordening

Silvi Joosten en Gerard Lappee zitten in het transitieteam dat de afgelopen maanden hard gewerkt heeft aan de modelverodening samen met de VNG. Zij hebben ook een model gemeenschappelijke regeling, onderzoeksprotocol en huishoudelijk reglement opgesteld. Silvi is onderzoeker bij gemeenten met een specialisatie in rekenkamerwerk, ze is ook lid van de rekenkamercommissies van Bergen (L), Montferland en Rheden. Gerard is secretaris van de Rekenkamercommissie Wassenaar, Voorschoten, Oegstgeest en Leidschendam-Voorburg en is secretaris van de Provinciale Adviescommissie Leefomgeving. 

Hoe kwamen jullie ertoe om je hand op te steken voor het transitieteam?

Silvi: Ik heb lang als interimmanager gewerkt en ik vind het nog steeds heel boeiend om de consequenties van een verandering te analyseren en daar de meest praktische oplossingen voor te zoeken. Ik wil graag verbeteren, maar ook het goede behouden. En hoe kun je dat beter doen dan hierover mee te denken in een transitieteam?!

Gerard: Onze rekenkamercommissie had al in 2020 de verordening kritisch bekeken en een waslijst met verbetersuggesties aangereikt aan de griffiers. Maar die wilden het liefste aansluiten bij een modelverordening van de VNG. Dus ik dacht: dan moet ik mij gaan bemoeien met het opstellen van de nieuwe modelverordening!

Hadden jullie al ervaring met het maken van bijvoorbeeld een verordening?

Ja, maar dat is toch alweer een hele tijd geleden. Gelukkig heeft de VNG een heel strak format waaraan verordeningen moeten voldoen. Daarnaast hoefde maar weinig in de verordening te worden opgenomen omdat bijna alles al in de Gemeentewet zelf wordt geregeld. In de wet staat wat de gemeenteraad nog in een verordening moet regelen en een meeleesgroep heeft de concept verordening ook nog eens kritisch doorgelezen.

Gerard: Nee, geen enkele ervaring. Gelukkig was één van onze rekenkamercommissieleden jurist. Met haar heb ik regelmatig kunnen sparren.

Het maken van de verordening is natuurlijk achter de schermen gebeurd, hoe gaat zoiets?

Silvi:

Tja, in ieder geval anders dan gedacht. Wij gingen vooral over de inhoud en de VNG over het proces en het juridische format. We hebben leuk met elkaar samengewerkt en kregen veel vrijheid, maar de hele procedure duurde wel lang. En aangezien ik niet echt heel geduldig ben… Maar zeker leuk om een keer mee te maken.

Gerard: Lies van Aelst had contact gelegd met de VNG. Daaruit volgde een digitale kennismaking. Silvi en ik waren in de veronderstelling dat de VNG strakke kaders zou meegeven aan ons. Maar het tegendeel bleek het geval: we hadden eigenlijk heel veel ruimte!

Het uitgangspunt was om de tekst zo kaal mogelijk te maken. Dus hebben we veel tekst geschrapt; zoals tekst die al in de Gemeentewet staat.

Verder voegden we artikelen toe die volgden uit de Wet versterking decentrale rekenkamers.

Ook hebben we jargon zoveel mogelijk omgezet in normale taal.

Als Silvi en ik het eens waren over een concept-versie, dan stuurden we deze naar de VNG. Enkele weken later volgde dan meestal een digitale ontmoeting met de VNG. Zo hebben we sinds oktober 2022 zo’n drie keer met de VNG overlegd. En daarnaast verwerkten we reacties van meelezers (raadsleden, griffiers, het ministerie van BZK VNG, NVRR).

Heeft het maken van deze toolkit voor rekenkamers jullie ook iets gebracht?

Silvi:

Ik vond en vind het nog steeds erg leuk. Vooral de samenwerking met Gerard en Lies is mij heel goed bevallen. We hebben samen gemopperd maar vooral ook veel gelachen en geleerd. De modelverordening en het conceptreglement van orde zijn nu klaar, het voorbeeld onderzoeksprotocol en de voorbeeld gemeenschappelijke regeling ligt bij de meeleesgroep ter beoordeling. Wat nog rest is deze toolkit inclusief de passages uit de Gemeentewet en de verbinding ertussen op de site laten plaatsen. Als dat klaar is, ben ik tevreden en trots op wat Gerard en ik samen, met de hulp van heel wat anderen, hebben opgeleverd.

Gerard: Ja, het inzicht dat je als niet-jurist een zinvolle bijdrage kunt leveren aan het opstellen van juridische documenten. Gewoon een kwestie van kritisch lezen en je gezond verstand gebruiken.