Welke rollen gaan Rekenkamers spelen in de toekomst?
Over deze vraag hebben lokale, provinciale rekenkamer(commissie)s, en rekenkamercommissie(s) voor Waterschappen zich samen met Algemene Rekenkamer gebogen.
Door het uitgelopen debat van de avond er voor en onverwachte verplichte afspraken vandaag was minister Plasterk helaas verhinderd zijn toespraak te houden voor de ruim 100 aanwezigen. Directeur-generaal Bestuur en Koninkrijksrelaties op het ministerie van Binnenlandse Zaken, Gert-Jan Buitendijk was gelukkig in de gelegenheid deze taak over te nemen.
In zijn speech benadrukte Buitendijk het belang van Rekenkamers in verband met onder andere democratische controle en goed openbaar bestuur. Niet alleen de gemeenten krijgen veel nieuwe taken in verband met de decentralisaties, dit geldt ook voor de rekenkamers. Het ministerie wil de positie van lokale, provinciale rekenkamers verder verbeteren nu de budgetten onder druk staan.
Rekenkamers krijgen ook nieuwe onderzoeksbevoegdheden voor het doen van onderzoek naar samenwerkingsverbanden. De minister zal de werking van het nieuwe stelsel blijven monitoren, maar ontvangt graag input vanuit het veld inzake nieuwe ontwikkelingen waar men tijdens de transitie mee wordt geconfronteerd. Bij monde van Buitendijk sprak de minister ook de slapende rekenkamers aan op hun verantwoordelijkheden.
Gerrit Hagelstein van de NVRR stond stil bij de vraag wat de komende tijd, met name de 3D’s ons gaat brengen? En wat wordt positie en rol daarin van de rekenkamer?
Met de 3D’s zijn belangrijke vraagstukken verbonden, Hagelstein benoemde er drie:
- De vrijheid van gemeenten
- De principes die aan de 3D’s ten grondslag liggen
- Noodzaak tot samenwerking
De wijziging van de Wet gemeenschappelijke regelingen geeft rekenkamers meer mogelijkheden tot samenwerking en samen onderzoeken. Samenwerking heeft zowel voor- als nadelen afhankelijk van de concrete context en of de samenwerking ook echt werkt.
Welke mogelijkheden hebben rekenkamers om daar invulling aan te geven?
- Onderling uitwisselen van kennis
- Kennisuitwisseling met andere kennispartners versterken (ministeries, AR, VNG, universiteiten)
- Samen onderzoek doen
- In regionaal verband samenwerken
- Andere competenties ontwikkelen van rekenkamers zoals bijvoorbeeld uitvoeringspraktijk
Hagelstein is van mening dat het daarom niet verkeerd is als rekenkamers een gemengde samenstelling kennen van onderzoekers en lokale politici. Deze mix kan namelijk bijdragen aan een goede lokale verankering van de onderzoeksresultaten.
Barbara Goezinne, onderzoeksdirecteur van de Algemene Rekenkamer ging aansluitend in op de rol die rekenkamers kunnen en willen innemen bij het onderzoek naar de 3D’s.
Gaan wij maatwerk bieden? Of dient er sprake te zijn van eenheid van beleid of van rekenkameronderzoek? En daarmee van eenvormige rekenkamerinstituties op lokaal/regionaal niveau, werkend vanuit vergelijkbare mogelijk universele standaarden?
Tijdens vijf interactieve, besloten, workshops kon men van gedachten wisselen welke rol men als rekenkamer kan gaan spelen, wel een die bij de rekenkamer en de bijhorende gemeente past.
Wordt zij een volger van de geldstromen, controleur van regels, ondersteuner van lerend vermogen, agenda-setter, probleemoplosser, deskundige, mediator, controleur van beleidsuitvoering of een luisterend oor voor problemen van burgers.
Rond lunchtijd werd de bijeenkomst plenair afgesloten met het benoemen van een aantal parels van het afgelopen jaar, onder andere:
- Rekenkamer Oost-Nederland op terrein van faunabeleid – nieuwe manier van presenteren, online rapport met een filmpje
- MOOCS- Massive online open courses – op eigen tempo colleges volgen. 8 filmpjes speciaal voor de overheid, waarbij decentralisatie een speciaal thema is. zie verder www.omooc.nl
- Op welke wijze kunnen we de doelgroep verbreden? Webinar!
Onlangs heeft een experiment plaatsgevonden. Tijdens een ronde tafelgesprek konden deelnemers vragen stellen via de Ipad, deze werden dan besproken. Conclusie: een leerzame ervaring en een nieuw middel om informatie te delen, ook op afstand!
- Raadslid.nu
Hoe zorgen we ervoor dat raadsleden op de hoogte zijn van het werk en de functie van rekenkamers?
Het antwoord is tweeledig:
- Innovatieve aanpak rekenkameronderzoek met hulp van burgers.
In Zeist zet men burgers in bij rekenkameronderzoek (niet bij ieder onderzoek). De burger wordt officieel geïnstalleerd. Dit heeft tot nu toe grote toegevoegde waarde gehad: men kijkt op een andere manier naar onderzoek.
Het advies van Zeist: als je dit ook wilt doen, ga op zoek naar iemand die heel anders in het vraagstuk zit!
- Oprichting Kring van Waterschappen ten behoeve van voorzitters van rekenkamer(commissies) bij Waterschappen. Doel is informatie uitwisseling en kennisdeling en daarvan te leren. De eerstvolgende bijeenkomst is 14 november a.s.