In vervolg op eerdere onderzoeken (o.a. Byond) en toezeggingen aan de Tweede Kamer heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken opdracht gegeven een nieuw onderzoek te doen naar de actuele stand van zaken van rekenkamers en rekenkamercommissies. Het onderzoek bestaat uit een kwanitatief deel dat door Berenschot wordt uitgevoerd. In dit onderzoek ligt de focus enerzijds op de ontwikkelingen van de budgetten van rekenkamers (budgetontwikkelingen vanaf 2010) en de al dan niet actieve staat van een rekenkamer of rekenkamercommissie. Een ander accent ligt op de samenwerking tussen rekenkamers. Een aantal vragen gaat dan ook in op de aard en inhoud van (eventuele) samenwerking  tussen rekenkamers. De vragenlijsten worden binnenkort uitgezet bij de griffiers.

Het onderzoek wordt begeleid door een begeleidingscommissie met daarin opdrachtgever Bzk, de Nvrr, VNG, Raadlid.NU, Ronald Hoekstra als secretaris/onderzoeker en staatsrechtjurist Han Warmelink. De Begeleidingscommissie heeft als technisch voorzitter, mevr. Sabine Galjé van Bzk. In april worden de resultaten verwacht.

Parallel aan dit onderzoek heeft Bzk. aan ZENC/PBLQ opdracht gegeven om vier expertmeetings te organiseren rondom een aantal thema’s dat met betrekking tot rekenkamers speelt. De uitkomsten van deze bijeenkomsten, waarbij de Nvrr ook betrokken is, worden gebruikt als aanvulling op de uitkomsten van het kwantitatief onderzoek.

Minister Plasterk heeft daartoe in zijn Agenda Lokale Democratie (d.d. 5-1- 2015) de onderstaande passage opgenomen: 

‘’Versterking lokale rekenkamers

Rekenkamer(commissie)s doen onderzoek naar de doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid van het gevoerde bestuur. Daarmee zijn zij een belangrijk instrument van de gemeenteraad bij het uitoefenen van haar controlerende taak en dragen zij bij het vormgeven van horizontale verantwoording. Mede met het oog op de aankomende decentralisaties en de daarbij behorende toename van de gemeentelijke middelen, neemt het belang van onafhankelijk onderzoek door rekenkamer(commissie)s toe. In overleg met andere partijen, waaronder de NVRR en VNG, zal ik bezien hoe de positie en het functioneren van lokale rekenkamer(commissie)s verder kan worden versterkt. Zoals ik in antwoord op Kamervragen van het lid Fokke heb gezegd zal ik de Kamer hierover voor het zomerreces van 2015 nader informeren.’’

Ans Hoenderdos

Gerrit Hagelstein 

In een aflevering van Nieuwsuur van zondag 25 januari spreekt Jan de Ridder zijn zorg uit over de budgetten die beschikbaar zijn voor rekenkamer(commissies), zeker gegeven de uitdagingen waar de gemeenten vanwege de nieuwe taken voor staan.

Nieuwsuur deed onderzoek naar de budgetten van de rekenkamers. Het grootste deel van de respondenten (110 van de 182) gaf aan dat sinds 2010 het budget is afgenomen.

Slechts 5 hebben er mede vanwege de decentralisatie budget bijgekregen.

Lees het volledige artikel en kijk het fragment op de website van Nieuwsuur >> 

In het antwoord op de vragen van Manon Fokke, gaf minister Plasterk aan dat er momenteel 26 gemeenten zijn met een slapende rekenkamer, waarvan er 15 structureel inactief zijn. Deze gemeenten zijn halverwege 2014 om ambtsbericht gevraagd. Gemeenten met een tijdelijk inactieve rekenkamer, bijvoorbeeld als gevolg van een (aanstaande) herindeling, hebben in een eerdere stadium aangegeven hun rekenkamer weer te willen activeren. In negen gevallen is dat inmiddels gebeurd.

In het antwoord op de vragen geeft de minister ook aan dat het toebedelen van budget aan rekenkamers tot de lokale autonomie behoort, maar dat hij desondanks toch een onderzoek laat uitvoeren hoeveel gemeenten het afgelopen jaar de budgetten voor hun rekenkamers hebben verminderd en met hoeveel. 

Lees het volledige artikel op Binnenlands Bestuur geschreven door Hans Bekkers >>

Het document met het antwoord op de vragen van Manon Fokke is in de NVRR bibliotheek gepubliceerd >>

In een artikel op nrc.nl van 26 november stellen  Arno Visser van de Algemene Rekenkamer en Jan de Ridder, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Rekenkamers en Rekenkamercommissies (NVRR) dat lokale rekenkamers zijn lang niet altijd toegerust om de besteding te controleren van de extra miljarden die in 2015 naar gemeenten gaan. 

Lees het hele artikel geschreven door Ingmar Vriesema en Philip de Witt Wijnen >>

Informatieveiligheid staat meer nog dan voorheen in de belangstelling van gemeenten. De continuïteit van de (digitale) dienstverlening van de gemeente maar ook de privacy van burgers kan in het geding zijn. De gevolgen van inbreuken op informatieveiligheid kunnen zeer ernstig zijn. Ondertussen maken gemeenten in toenemende mate gebruik van gedigitaliseerde informatie en communicatie. Met de komst van nieuwe taken in het sociale domein zal deze digitalisering alleen maar toenemen.

Rekenkamer Den Haag heeft recent onderzoek gedaan naar informatieveiligheid. Uit dit onderzoek kwamen verschillende kwetsbaarheden naar voren in de beveiliging van ondermeer privacygevoelige informatie. De Haagse rekenkamer concludeerde dat het zicht en de grip op informatieveiligheid door de gemeenteraad onvoldoende was. Voor de Taskforce Bestuur & Informatie Dienstverlening (BID) en de

Rekenkamer Den Haag zijn de uitkomsten van dit onderzoek aanleiding bij alle lokale rekenkamers en rekenkamercommissies aandacht te vragen voor het onderwerp informatieveiligheid. In samenwerking hebben de Taskforce BID en de Rekenkamer Den Haag een notitie opgesteld over (onderzoek naar) informatieveiligheid. Tevens is een voorbeeldbrief opgesteld die rekenkamer(commissie)s aan de gemeenteraad kunt zenden. Hierin zijn vragen opgenomen waarmee rekenkamer(commissie)s het zicht op de staat van de informatieveiligheid en de grip hierop voor de raad kunt vergroten.

Lees de volledige documentatie >>>

Amsterdam  – Vrijdag 21 november 2014 is, tijdens het NVRR najaarscongres, de NVRR Goudvink 2014 uitgereikt aan de Rekenkamer van Rotterdam door de juryleden Henriette Maassen van den Brink en Carolien Pietjouw.  Op basis van de gestelde eisen ten aanzien van technische basiskwaliteit en de mate waarin het rapport doorwerking heeft, is als overtuigende winnaar gekozen de Rekenkamer Rotterdam met het onderzoek: “Horen, zien en schrijven” Optreden van stadswachten in de openbare ruimte.

Het rapport behandelt een onderwerp met een grote maatschappelijk relevantie in de lokale context; namelijk de veiligheid op straat van de Rotterdamse burgers. De jury is van mening dat de gekozen onderzoeksmethode, participerende observatie, innovatief en gedurfd is. Door deze wijze van onderzoek en door de heldere, concrete conclusies en aanbevelingen heeft de rekenkamer  professioneel afstand kunnen bewaren van de hevige politieke discussies. Door deze onafhankelijkheid heeft de rekenkamer de raad versterkt in zijn rol binnen het lokaal bestuur. Het rapport heeft daadwerkelijk geleid tot aanpassing van beleid en tot aanzet van nieuw beleid. Dit resultaat van doorwerking heeft voor de jury de doorslag gegeven om Rotterdam de prijs toe te kennen.

Ook dit jaar heeft de jury extra diepgang aan het begrip doorwerking van het rekenkamerrapport gegeven. Daarbij is gelet op de activiteiten die een rekenkamer(commissie) heeft ondernomen om de doorwerking van het onderzoek te bevorderen en de feiten waaruit blijkt dat de doorwerking ook daadwerkelijk effect heeft gehad: de invloed op het college van B&W, de effecten op de uitvoerende dienst, de perspectieven voor de burger en de voorbeeldwerking voor onderzoek door andere rekenkamers.  Daarnaast gold vanzelfsprekend het vereiste van een goede basiskwaliteit: heldere taal, opzet van het onderzoek, de onderbouwing van de conclusies, oordelen en aanbevelingen, en de toegankelijkheid van het rapport. 

Een team van 10 beoordelaars heeft in totaal 20 rapporten op basis van deze thema’s beoordeeld, wat uiteindelijk resulteerde in vier nominaties. Naast Rotterdam ontvangen ook de drie overige genomineerden hulde van de jury. De Randstedelijke Rekenkamer stelt met haar rapport een groot maatschappelijk probleem aan de orde dat politiek onderschat is en wordt. Het rapport is helder en concreet geschreven en de rekenkamer is zeer actief geweest om een maximale doorwerking te verkrijgen. De Rekenkamer Leeuwarden verstevigt met haar onderzoek de positie van de raad, maar ook die van de burger en is in dat opzicht een voorbeeld voor anderen. Het onderzoek is gedegen uitgevoerd met heldere en concrete aanbevelingen. Door een juiste keuze en timing van het onderzoek werd het zeer actueel in de lokale context. De gesprekken met burgers maakte het geheel nog sterker. De Noordelijke Rekenkamer presenteerde een zeer goed en objectief rapport en een zeer proactieve werkwijze. Het onderzoek gaf uitstekende handvatten om de Provinciale Staten in positie te brengen. Het rapport is een schoolvoorbeeld van evidence based onderzoek waar anderen een voorbeeld aan kunnen nemen.

Wil Oosterveld, secretaris van de NVRR, is maandag 17 november geïnterviewd door Bert Kranenbarg op Radio 1 in het programma ‘De Ochtend’ van KRO/NCRV. Aanleiding voor het gesprek was het besluit van de  voorzitter en leden van de rekenkamer Arnhem om per eind 2015 te stoppen als gevolg van de bezuiniging van €100.000 op het budget. Ghislaine Plag sprak aansluitend met Gerard Schouw (2e kamerlid D’66) over de motie die afgelopen week is aangenomen met betrekking tot de mogelijkheid rekenkamers van meerdere gemeenten samen te voegen.

Indien u het hele gesprek wilt terugluisteren, zie bijgevoegde link. http://www.radio1.nl/popup/terugluisteren-uren/2014-11-17/09:00

Het gesprek begint om 09.15 uur.

De Tweede Kamer heeft dinsdagmiddag gestemd over de moties die zijn ingediend bij de begrotingsbehandeling BZK. Motie-Fokke cs over meer inzetten van gemeenschappelijke rekenkamers (op lokaal niveau) is daarbij met brede meerderheid aangenomen.

In de motie wordt de minister verzocht om met NVRR en VNG met een actieplan te komen om substantieel meer gemeenschappelijke reken-kamers te realiseren.

Als gevolg van de bezuiniging van €100.000 op het budget, hebben de voorzitter en leden van de rekenkamer Arnhem besloten te stoppen per eind 2015. In een brief aan de gemeente geeft de voorzitter Moniek Pieters aan dat een stad als Arnhem een serieuze rekenkamer verdient. Ze vindt het onbegrijpelijk dat met de uitbreiding van gemeentelijke taken in het sociale domein voor de deur, de Rekenkamerfunctie verzwakt wordt waar een versterking meer op zijn plaats zou zijn. 

Lees het volledige artikel in de Gelderlander.nl >>