Vanaf medio juni is de competitie voor de Goudvink, de NVRR-prijs voor het beste rekenkamerrapport/product, geopend. Rekenkamer(commissie)s kunnen een aanmeldformulier aanvragen bij goudvink@nvrr.nl. Vergeet niet het rapport/product daarbij mee te sturen en te uploaden naar de bibliotheek van de NVRR: https://www.rekenkamers.nl/bibliotheek Alleen aanmeldformulieren met betrekking tot rapporten/producten die naar de bibliotheek geüpload zijn dingen mee naar de prijs.

De competitie heeft een jaar stil gelegen, vanwege de evaluatie, vandaar dat rapporten/producten van rekenkamer(commissie)s 2016-2018 ingediend kunnen worden. De jury let in de eerste ronde vooral op de (technische) basiskwaliteit en doorwerking van de rapporten/producten. Een voorbeeld van een scoreformulier waaruit blijkt waarop gescoord wordt, is te downloaden via publicaties in de bibliotheek.

Vanaf half juni tot en met eind augustus kunnen rapporten/producten aangeleverd worden. Daarna worden in september drie nominaties bekend gemaakt, die aan een expertjury worden voorgelegd. De expertjury bestaat uit een aantal stakeholders en experts uit het veld van openbaar bestuur en toezicht. We hebben de volgende leden verzocht zitting te nemen in de jury:

• Koos Janssen, burgemeester van Zeist
• Peter van der Knaap, directeur/bestuurder Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid, Den Haag
• Klaartje Peters, bijzonder hoogleraar Lokaal en regionaal bestuur, Universiteit Maastricht
• Peter Peeters, raadsgriffier Brunssum

In november 2018 wordt de Goudvink van het beste rapport/product (2017/2018) uitgereikt.

Vrijwilligers voorselectie gezocht

Wij zoeken nog vrijwilligers die mee willen helpen met de voorselectie van de rapporten. Totale tijdsinvestering zal 1-2 dagen zijn in de maanden juni-augustus, met het lezen en scoren van de rapporten. Op basis van deze voorselectie worden drie rapporten aan de expertjury overhandigd.

De NVRR wordt geleid door een vrijwilligersbestuur bestaande uit zeven leden. Binnen dit bestuur zijn een tweetal vacatures ontstaan naar aanleiding van het afscheid van Jeroen Kerseboom en Robert Douma tijdens de ALV van 25 mei jl. De vereniging is daarom op zoek naar een tweetal nieuwe bestuurders.

Meer informatie leest u in de profielschets:

In april 2018 hebben we rekenkamer(commissie)s gevraagd naar vraagstukken, waar zij in de praktijk tegenaan lopen en waar de theorie of wet/regelgeving geen of onvoldoende oplossing voor heeft. In totaal hebben 53 rekenkamer(commissie)s gereageerd, met de meest uiteenlopende vraagstukken.

Rekenkamer(commissie)s lopen het meest aan tegen vraagstukken op het gebied van geheimhouding en openbaarheid van stukken. Bijvoorbeeld, toegang van de rekenkamer(commissie) tot geheime stukken, of de rekenkamer de raad mag informeren over niet-openbare stukken, een dreigement van college dat de rekenkamercommissie iets niet openbaar mag maken.

Uiteraard werd ook een aantal keer onderzoek naar en bij gemeenschappelijke regelingen, verbonden partijen genoemd. Wat mag de rekenkamer(commissie) onderzoeken en wat mag aan stukken opgevraagd worden. Vanwege de recente aandacht voor de AVG, kwam ook een paar keer de privacy aan bod. Mag de rekenkamercommissie zelf een steekproef trekken, mag de rekenkamercommissie zelf mensen in de uitkering aanschrijven? Aanpalend de vraag van een rekenkamercommissie hoe het zit met de aansprakelijkheid als de rekenkamercommissie aansprakelijk wordt gesteld als iemand schade ondervindt door genoemd te zijn in een rapport van de rekenkamercommissie. Het budget van de rekenkamer(commissie) werd drie keer genoemd en een vraag omtrent het recht om privaatrechtelijke contracten namens de rekenkamercommissie af te sluiten. En dan nog een vraag over hoor & wederhoor en de screening van aankomende leden.

Soms hebben de rekenkamer(commissie)s in samenwerking met college of secretaris een oplossing gevonden. Maar in de meeste gevallen geven de rekenkamer(commissie)s aan dat er voor het geschetste vraagstuk een wettelijke oplossing, of op zijn minst door de NVRR een standpunt erover ingenomen zou moeten  worden. Het Ontwikkelteam gaat hiermee aan de slag, met een aantal juridische experts, en verwacht over enige tijd oplossingsrichtingen te kunnen rapporteren.

Op 25 mei vierde de NVRR het 15-jarig bestaan met een congres in Bar Beton, Rijnsweerd in Utrecht. Ondanks het warme weer verzamelden zich daar ca. 140 in rekenkamer(commissie)s geïnteresseerden om te netwerken en stof tot nadenken op te doen. Jacques Handelé, de dagvoorzitter, leidde de leden van de NVRR bekwaam en rustig door het congres.

De eerste aftrap was voor Jan de Ridder, voorzitter van de NVRR, die de doorstart van de Goudvink aankondigde, de handreikingen noemde waar de vereniging de leden mee ondersteunt, zoals die op doorwerking, good practices en de implementatie van de AVG. Daarna was het drie kwartier de beurt aan keynote speaker Paul Frissen, hoogleraar bestuurskunde te Tilburg en decaan van de NSOB. Op de zijn welkbekende ‘dwarsdenkende’ wijze leidde hij de aan zijn lippen hangende zaal langs de moderne verzorgingsstaat, de assertieve bestuurders in het decentrale Nederlandse bestuur en de noodzaak tot tegenmacht. Frissen refereerde aan de paradox van de decentralisaties in het sociaal domein, waarbij de mantra geldt dat de lokale overheid maatwerk levert, terwijl die vaak alleen de modellen van VNG en adviesbureaus overneemt. Ook sprak hij van een beschavingsoffensief dat steeds grimmiger trekken vertoont door preventief en achter de voordeur te willen ingrijpen. De rekenkamer(commissie)s moeten tegen assertieve besturen een tegenwicht bieden, met lef en wijsheid, gestoeld op reflectieve kennis op basis van onderzoek.

Voor de pauze werden vier goedbezochte workshops gehouden, op diverse thema’s: maatschappelijke initiatieven, publieke waarden voor rekenkamerwerk, het rekenkamerkompas en de burger betrokken bij de rekenkamer. Na de lunch, werden in nogmaals vier workshops de volgende thema’s besproken: het sociale domein, informatiebeveiliging, tegenmacht en rol van de rekenkamer en de Omgevingswet. Actuele onderwerpen die in het decentrale openbaar bestuur spelen, of nog gaan spelen. De discussies in de workshops werden door de workshopleiders als levendig en geëngageerd betiteld.

Plenair werd afgesloten met een vertoog van Jacques Handelé over toepassing van de vier (kardinale) deugden. Hij liet de aanwezigen nog lang in spanning, maar kwam uiteindelijk met een duiding van prudentia (voorzichtigheid, wijsheid), Iustitia (rechtvaardigheid, rechtschapenheid), fortitudo (moed, sterkte) en temperantia (gematigdheid, zelfbeheersing). Zijn boodschap was vooral om deze deugden meteen in de praktijk te brengen (“try this at home”).

Velen trokken na de borrel genetwerkt en gelaafd met stof tot nadenken richting weekend.

Wilt u ook meedenken over de opzet en inhoud van volgende (mini-)congressen, dan graag melden bij info@nvrr.nl. Wij nemen dan zo snel mogelijk contact op.

De rekenkamercommissie Wassenaar, Voorschoten, Oegstgeest en Leidschendam-Voorburg kijkt terug op een zeer geslaagd symposium over burgerinitiatieven op 31 mei 2018. Zij waren blij dat minister Kajsa Ollongren en de voorzitter van de Vereniging Nederlandse Gemeenten, Jan van Zanen tijdens het symposium de gemeenten in Nederland opriepen burgerinitiatieven de ruimte te geven en het voor mensen nog laagdrempeliger te maken om een initiatief te starten. Rekenkamercommissie WVOL voelde zich zeer gesteund en deze oproepen sluiten naadloos aan bij de resultaten van het onderzoek naar burgerinitiatieven. Een vernieuwend onderzoek ook door de wijze van rapporteren via initiatiefwijzers.

In het persbericht is het symposium kort samengevat. Een videoverslag (en foto's) van het symposium is te vinden op www.rekenkamerwvolv.nl

Het onderzoek naar burgerinitiatieven leverde waardevolle gegevens op. Daarom is bij het rapport ook een handreiking gevoegd voor initiatiefnemers en gemeenten met lessen en tips.

Wilt u meer weten over het onderzoek, het rapport, handreiking of symposium? Dan kunt u contact opnemen met Rini Teunissen via info@rekenkamerwvolv.nl.

Elke gemeente in Nederland moet een onafhankelijke rekenkamer in het leven roepen. Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken wil zo de controle op de doelmatigheid van het beleid verbeteren.

De wet geeft gemeenten nu nog de vrijheid om zelf te bepalen hoe de controle wordt uitgeoefend, maar daar wil de minister van af. "In de praktijk blijkt namelijk dat in veel gemeenten niet of nauwelijks invulling wordt gegeven aan rekenkameronderzoek."

Ollongren wijst erop dat gemeenten steeds meer taken krijgen. Lokale rekenkamers zijn volgens haar daarom van groot belang, want ze kijken naar de doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid van het gevoerde beleid.

Ruimere bevoegdheden

Het mag eventueel een gemeenschappelijk rekenkamer zijn, samen met andere gemeenten. Voor een goede verstandhouding met de gemeenteraad is het mogelijk om een of meer raadsleden als adviseur aan de rekenkamer toe te voegen.

De nieuwe lokale rekenkamers krijgen ruimere onderzoeksbevoegdheden. Ook derden, zoals bijvoorbeeld bedrijven waar de gemeente zorg bij inkoopt, kunnen onderzocht worden.

Het wetsvoorstel van Ollongren is vandaag in consultatie gegaan. Dat wil zeggen dat iedereen er via internet zijn mening over kan geven.

Bron: www.nos.nl

13 vragen die de NVRR aan de Auitoriteit Persoonsgegevens heeft gesteld, over de implementatie van de AVG specifiek bij rekenkamer(commissie)s. Download hier de Q&A:

In navolging op de NVRR nieuwsbrief van 18 april 2018 met aandachtspunten voor de implementatie van de AVG bij rekenkamer(commissie)s reikt de NVRR u een tweetal modellen aan.

1. Een model privacyverklaring, met de basiselementen voor een op de website van de rekenkamer(commissie) te publiceren verklaring. Uiteraard kunt u desgewenst de verklaring aanpassen aan uw omstandigheden, eventueel in overleg met de Functionaris Gegevensbescherming (FG).
   
    
2. Een model voor het verwerkingsregister voor rekenkamer(commissie)s, met een toelichting over het gebruik ervan.

In week 20 ontvangt u van de NVRR nog een model voor een verwerkingsovereenkomst. Dat is een overeenkomst die de rekenkamer(commissie) gebruikt als een derde voor/namens de rekenkamer(commissie) persoonsgegevens verwerkt.

Tevens hopen wij dan ook een 'Q&A'-lijst mee te sturen met vragen die we de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) hebben gesteld, over vraagstukken op privacy en gegevensbescherming die specifiek bij rekenkamers spelen. Daarvoor zijn we afhankelijk van de AP, die het momenteel erg druk heeft, begrijpelijk.

Tot slot zullen we dan ook ingaan op de vraag hoe rekenkamer(commissie)s met de positie van de FG kunnen omgaan.

De NVRR verwacht met deze hulpmiddelen de leden voldoende te hebben ondersteund bij de implementatie van de AVG. Als er nog suggesties zijn waarmee we de leden kunnen ondersteunen, horen we dat graag.

Good practice in de praktijk

Rekenkamers en rekenkamercommissies (hierna rekenkamers) werken veelal zelfstandig, maar hebben allen een vergelijkbare opdracht en kunnen daarom veel van elkaar leren. Om het delen van inspirerende voorbeelden te faciliteren, heeft de NVRR in 2017 een aantal goede praktijkvoorbeelden van rekenkamerwerk laten verzamelen en gebundeld in de Handreiking Good Practice.

In deze handreiking worden in totaal 15 goede voorbeelden beschreven, die ingaan op goede voorbeelden over verschillende aspecten van rekenkameronderzoek, maar ook op andere werkzaamheden van rekenkamers, zoals het formuleren van doelen en visie, de organisatie, zichtbaarheid en communicatie.

Werkateliers met inwoners

Eén van de uitgewerkte voorbeelden is rekenkamer Weert, die bij een onderzoek naar burgerparticipatie workshops hebben georganiseerd rond initiatieven van inwoners. Tijdens deze ‘werkateliers’ hebben initiatiefnemers, betrokken ambtenaren en gebruikers in dialoog met elkaar successen faalfactoren benoemd. De nadruk ligt hierbij niet op het toetsen van een normenkader, maar op het samen met betrokkenen identificeren van succes- en faalfactoren. Doordat betrokkenen met elkaar in dialoog gaan, ontstaat er een gedragen beeld van hoe het beleid in de werkelijkheid functioneert. Voorafgaand aan de bijeenkomsten is bij de gemeente nagegaan welke maatschappelijke initiatieven zich bij uitstek voor dit onderzoek leenden. De werkateliers waren georganiseerd rond deze initiatieven en duurden circa twee en een half uur. Onderwerpen die aan de orde

kwamen waren onder andere hoe het initiatief tot stand is gekomen, hoe de gemeente op het

initiatief heeft gereageerd, of er subsidie is verstrekt en welke afspraken hierbij zijn gemaakt.

De voorzitter van rekenkamer Weert benoemt twee aandachtspunten bij deze manier van werken. In de eerste

plaats is het erg belangrijk dat de projecten van alle kanten worden belicht. Daarvoor is het noodzakelijk om te traceren wie er allemaal bij het initiatief betrokken zijn (geweest) en het werkatelier te organiseren op een moment dat iedereen aanwezig kan zijn. Als dit laatste niet mogelijk blijkt, is het beter om het betreffende initiatief niet nader te onderzoeken dan om een bijeenkomst te organiseren waarbij essentiële betrokkenen ontbreken. Ten tweede is het belangrijk dat de bijeenkomst goed wordt geleid en de tijd goed wordt benut zodat alle

betrokkenen (initiatiefnemers, ambtenaren en gebruikers) en onderwerpen voldoende aan bod komen.

Zelf ook een good practice?

Het Ontwikkelteam is op zoek naar nieuwe voorbeelden van good practices. Heeft u een goed praktijkvoorbeeld van rekenkamerwerk dat u graag met ons wilt delen, mailt u deze dan naar ontwikkelteam@nvrr.nl. De Handreiking Good Practices is te vinden op de website van de NVRR.

Het Ontwikkelteam zoekt versterking, doet u mee?

Wilt u ook meedenken en -helpen om uw vakgebied te professionaliseren? Wilt u meewerken aan een project en/of wordt u ons nieuwe teamlid? Meld u dan nu aan en neem contact op met het NVRR secretariaat.

Het Ontwikkelteam (O-Team) houdt zich bezig met de ontwikkeling en professionalisering van rekenkamers en haar leden door kennis en materialen te verzamelen en te ontwikkelen. Het afgelopen jaar heeft het Ontwikkelteam onder andere gewerkt aan:

• Manieren om de effectiviteit van rekenkamers in kaart te brengen;
• Een vernieuwd stappenplan voor het meten van doorwerking van de rekenkamerproducten;
• Het organiseren van het NVRR-congres op 25 mei 2018.

Op dit moment werken we onder andere aan, en kunnen we nog hulp gebruiken bij:

• Het rekenkamerkompas. Het Kompas dat we voor ogen hebben geeft per onderwerp richting en adviezen waarmee rekenkamer(commissie)s zelf hun koers op kwaliteit kunnen bepalen. De contouren van het Kompas zijn eind 2017 gepresenteerd. In 2018 volgt de invulling;
• De Goudvink. De prijs van de NVRR voor het beste rapport/product van een rekenkamer(commissie), beleeft in 2018 de doorstart;
• Ontwikkeling van opleidingen voor starters en gevorderden op rekenkamergebied;
• Organisatie van congressen en evenementen;
• Ontwikkeling van een serious game;
• Ontwikkelen en realiseren van subsidieprojecten in 2018.