Skip to main content

Auteur: NVRR secretariaat

Het secretariaat van de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers & Rekenkamercommissies.

Najaarscongres kring Noord: ervaringen delen, netwerken vormen, samen denken over kwaliteit

De NVRR Kring Noord nodigt u hierbij uit voor haar voorjaarscongres op vrijdag 14 november a.s. in het stadhuis van Groningen (Grote Markt). Het thema op deze middag is Ex Ante Analyses en de Rekenkamer.

Opgeven voor de bijeenkomst kan via jrijpma@leeuwarden.nl

Deelname is gratis.


Programma Najaarsbijeenkomst 2014

Ex ante analyse: doen of niet doen?

 

Datum: vrijdagmiddag 14 november 2014
Plaats: Stadhuis Groningen, Grote Markt
Aanvang: 13.00 uur
Inhoudelijk deel: 13.30 uur

 

Regelmatig ontvangen raadsleden uitvoerige toekomstverkenningen of business cases waarin wordt voorgerekend hoe aantrekkelijk een bepaalde investering volgens het bestuurscollege is. Het kan gaan om een voorgenomen investering in een nieuw theater, een nieuwe kantorenstrook, of een voortgaande stadsuitleg. Maar ook infrastructurele investeringen zoals bredere ringwegen, trams en uitbreidingen van luchthavens worden onderbouwd met kosten-baten-analyses, toekomstverkenningen, businesscases en scenario’s. Is het verstandig om dergelijke, soms zeer aantrekkelijk vormgegeven, studies aan een kritische toets te onderwerpen? Maar aan welke eisen moeten we deze beleidsonderbouwingen dan toetsen? En wanneer ligt dit wel op de weg van de rekenkamercommissie, maar wanneer ook niet? Over deze vragen wil de Kring Noord van de NVRR graag met u van gedachten wisselen.


1. ​Opening door Ina Middelkamp (griffier gemeente Westerveld), dagvoorzitter


2. Dr. Niek Mouter (TU Delft) Eerste Inleiding (13.40 – 14.00 uur)

Steeds vaker vormt een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse MKBA) een eerste vereiste van de raad voordat de raad een besluit wil nemen over het verlenen van een krediet voor een forse investering. Zijn deze MKBA’s of business cases wel leesbaar? Dragen ze wel bij aan beter afgewogen besluiten? Kunnen de raadsleden er mee uit de voeten? Zitten er misschien nog andere addertjes onder het gras? Dit zijn vragen die dr Niek Mouter aan de orde heeft gesteld in zijn proefschrift “Cost-Benefit Analysis in Practice” dat begin dit jaar door hem aan de Technische Universiteit van Delft met veel succes werd verdedigd.

3. Louis Dolmans (adviseur effectenonderzoek) Tweede Inleiding (14.00-14.20 uur)

Welke eisen moeten er aan een MKBA worden gesteld? Hoe kan binnen een termijn van enkele weken een onafhankelijke second opinion worden uitgevoerd op een MKBA of een businesscase? Waar moet je als rkc opletten om de waar de van een MKBA te kunnen inschatten Louis Dolmans voerde op verzoek van de gemeenteraad van Haarlemmermeer samen met raadsleden een onderzoek uit naar grote grondexploitatieprojecten die om een forse investering vroegen. Nadat de raadsleden kennis hadden genomen van een aantal manco’s in deze ramingen zijn diverse maatregelen genomen. Uit het onderzoek kunnen lessen worden getrokken met het op second opinion onderzoek van een MKBA of een business case.

4. Vragen, discussie (14.20-14.30 uur)

5. Pauze (14.30-15.00 uur)

6. Werkgroepen (15.00 uur – 16.00 uur)

Werkgroep I: Waarom er geen second opinion werd uitgevoerd?

Peter Kommerij (secretaris rekenkamercommissie Groningen) en

Hans van Os (voorzitter rekenkamercommissie Emmen)

In de eerste en de tweede Stad van het Noorden zijn er de afgelopen periode forse investeringsvoorstellen naar de raad gegaan. We noemen slechts: Forum, Atalanta, en Regiotram. In beide gemeenten waren er goede redenen voor de rekenkamercommissie om niet nog een nieuw rapport aan de stapel ex ante studies toe te voegen. In deze werkgroep gaat de discussie onder meer over de vraag of dit goede keuzen waren en wordt teruggeblikt op het verloop van de verdere besluitvorming. Uw ervaringen en inzichten worden op hoge prijs gesteld.

Peter Polhuis (voorzitter Rekenkamer Leeuwarden) leidt de discussie in werkgroep 1.


Werkgroep II: Waarom en wanneer wel een second opinion?

Michiel Herweijer (secretaris Noordelijke Rekenkamer)

De Noordelijke Rekenkamer heeft de afgelopen periode twee maal een toekomstverkenning uitgevoerd. De eerste keer toen de Waddenprovincies de regie kregen over het Waddenfonds. Hoe kunnen de Waddenprovincies voorkomen dat ze in dezelfde valkuilen stappen als het Ministerie dat voor 2012 dit Waddenfonds beheerde? De tweede keer toen de NRK in 2013 besloot om het businessplan van Groningen Airport Eelde door te rekenen. Is het zonnige toekomstperspectief van de Airport wel realistisch? Vooral de tweede keer waren er behalve positieve ook veel negatieve reacties op het uitvoeren van een ex ante analyse door de NRK. Was hier niet een grens overschreden? Moet een Rekenkamer zich niet beperken tot een blik in de achteruitkijkspiegel?

We hopen dat vooral ook leden van rekenkamercommissies deelnemen die zelf ex ante studies hebben uitgevoerd, bijvoorbeeld naar de vraag of hun gemeentebestuur wel klaar is voor de aanstaande 3D-operatie.

Esther Fogl (lid rkc’s de Waddeneilanden, Smallingerland en Noordoostpolder) leidt de discussie in werkgroep 2.


7. Afsluiting (16.00 uur – 16.30 uur)

    Dagvoorzitter Ina Middelkamp: Terugkoppeling uit de groepen: Afronding

8. Napraten met hapje en drankje

 

Meldt u zich svp tijdig aan bij onze secretaris, Jellie Rijpma, Rekenkamer Leeuwarden: jrijpma@leeuwarden.nl


Geef daarbij ook aan of uw voorkeur uitgaat naar inschrijving in werkgroep 1 dan wel in werkgroep 2

Aan deelname aan deze werkconferentie zijn geen kosten verbonden.

Najaarssymposium: Rol van de Raad

Een symposium over de rol van de raad bij samenwerkingsrelaties, als werkgever en in relatie tot de rekenkamer. Tijdens workshops worden de deelnemers zo praktijkgericht mogelijk voorgelicht over deze onderwerpen. Het symposium is bedoeld voor raadsleden en medewerkers van de griffie en medewerkers van gemeenten en provincies. Ook leden van rekenkamers en rekenkamercommissies zijn van harte welkom. 

Zesde werkbijeenkomst AR – NVRR voor lokale, provinciale en waterschapsrekenkamer(commissie)s

Donderdag 18 september a.s. organiseren de NVRR en de Algemene Rekenkamer voor de zesde keer een werkbijeenkomst voor rekenkamers en rekenkamercommissies in het land.

Speciale gast dit jaar is de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties – de heer Plasterk – die de aftrap doet van de bijeenkomst.

Het kan niet anders dan dat dit jaar weer veel met name de decentralisaties die op stapel staan onderwerp van gesprek zijn: Participatiewet, Jeugdzorg en WMO/langdurige zorg.
Naast drie parallelle workshops over decentralisaties in het sociaal domein zal een vierde workshop verzorgd worden over de regionale uitvoeringsdiensten/omgevingsveiligheid.

De bijeenkomst start om 9.15 uur en sluit af met een lunch om circa 13.00 uur.

Buitengewone ALV

Op 16 mei jl. is tijdens de ALV het (financieel) jaarverslag besproken en in concept goedgekeurd. Tevens is decharge van het bestuur gevraagd en verkregen door de aanwezigen. Achteraf is door het bestuur vastgesteld dat er geen quorum was om deze besluiten te mogen vaststellen.

Statutair is daarom een tweede – buitengewone – ALV nodig. Er is geen quorum nodig en het is voldoende dat de aanwezigen de besluiten formeel maken.

Wij nodigen u uit op 3 juli a.s. in het Berghotel te Amersfoort.  Aanvang om 11.30 uur – einde om 11.45 uur.  

Mocht u hierbij aanwezig willen zijn, stuurt u dan een e-mail aan het secretariaat vóór 1 juli 2014?

Innovatief rekenkameronderzoek 2.0

De NVRR Kring Noord nodigt u hierbij uit voor haar voorjaarscongres op vrijdag 23 mei a.s. vanaf 13.30 uur in Emmen (Raadhuisplein 1). Het thema op deze middag is Innovatief Rekenkameronderzoek 2.0. Vernieuwende vormen van onderzoek en vernieuwende vormen van presentatie en aanbieding zullen aan bod komen deze middag.

Opgeven voor de bijeenkomst kan via jrijpma@leeuwarden.nl.  Deelname is gratis.

Rekenkamers en rekenkamercommissies zijn soms al meer dan tien jaar bezig met het doen van gedegen onderzoek naar feiten en een stevig gefundeerde presentatie van conclusies en aanbevelingen.

Inhoudelijke vernieuwing

De laatste jaren zien we voorzichtig dat rekenkamers de grenzen opzoeken van hun traditioneel toebedeelde onderzoeksrol. Nieuwe typen onderzoek zoals de beleidsbrief, meta-evaluatie en belevingsonderzoek vragen ook om vernieuwende en aanvullende onderzoeksmethoden en technieken.

De onderzoeksvorm van een beleidsbrief over of meta-evaluatie van een actuele onderwerp (zoals nu bijvoorbeeld de transitie in het sociale domein) kan vormgegeven worden door een samenvatting of bloemlezing te geven en procesadvies aan de raad op basis van ervaringen elders en eerder onderzoek.

Belevingsonderzoek is daarbij niet alleen op pure feiten gebaseerd maar wil juist ook het minder objectief vast te stellen “gevoelen” rond het onderzoeksonderwerp van bijvoorbeeld de burgers weergeven.

Met alle nieuwere vormen van onderzoek verandert ook het doen van onderzoek zelf. De methoden van onderzoek gaan van traditioneel feitenonderzoek naar:

  • Analyse en scenario ontwikkeling
  • (online) enquêtes, rondetafelsessies, (burger)panels
  • Benchmarks gericht op kwalitatieve aspecten.

Moderne en krachtige presentatietechnieken

De meeste rapporten zijn degelijk maar minder flitsend vormgegeven. Bovendien nodigt een dik rapport niet altijd uit tot lezen. Een rekenkamerrapport is echter een fantastisch moment om naast het informeren, doelgroepen te verrassen en uit te dagen de handschoen op te nemen.

Er kan waarde aan een Rekenkamerrapport worden toegevoegd door bijvoorbeeld:

  • de juiste storytelling
  • de verhalen achter de cijfers te tonen
  • interactie op te zoeken

Hier zijn sociale media zoals facebook en twitter, apps en multimedia goede instrumenten om dit te bereiken. Denk ook aan het gebruik van infographics die er voor kunnen zorgen dat conclusies en aanbevelingen van het rapport beter worden begrepen en onthouden. De kracht van een infographic is dat je veel informatie in een oogopslag tot je kan nemen. Een beeld zegt immers meer dan 1000 woorden. Versimpelen kost echter wel tijd…

In ons middagprogramma laten we mensen aan het woord die de vernieuwende onderzoektechnieken en presentatievormen al hebben toegepast. Graag nodigen we de deelnemers uit van de sprekers te ervaren wat de nieuwe vormen betekenen en opleveren en ook om in discussie te gaan over de zin en onzin van een rekenkamer 2.0.

Programma:

13.30-14.00 Ontvangst

14.00-14.15 Opening door burgemeester Cees Bijl gemeente Emmen

14.15-14.40 Inleiding Vernieuwend onderzoek 2.0 – Julien van Ostaaijen docent Tilburg University (Politiek en Bestuur) en secretaris  rkc  gemeente Peel en Maas (bijv. stads/burgerpanels, online enquête, beleidsbrieven / meta-evaluatie en/of belevingsonderzoek)

14.40-15.10 Discussie over stellingen van Julien van Ostaaijen

15.10-15.30 Pauze

15.30-15.55 Inleiding Onderzoekspresentatie 2.0 – Werner Zuurbier

vz rkc Groningen en vz rkc Tysjerksteradiel (Moderne presentatievormen: workshop voor de raad, prezi, youtube-video, animatie, infographic, facebook, twitter, linkedin, app)

15.55-16.25 Discussie over stellingen van Werner Zuurbier

16.25-16.35 Terugkoppeling Ina Middelkamp en afsluiting Michiel Herweijer

16.35          Hapje en drankje

 

We willen de groepsdiscussie na elke inleiding met enkele uitgesproken stellingen ondersteunen. En natuurlijk willen we dit ook vernieuwend en interactief doen. Daarom vragen wij u zo mogelijk uw smartphone, iPad of andere tablet dan wel een laptop met wifi mee te nemen op deze dag. Uw mobiele apparaat kan dan als stemkastje dienen. Nadere uitleg volgt op de dag zelf.

Begroting & Jaarstukken

De Rekenkamer Nijmegen heeft in het ‘Lexicon van begroting en jaarstukken’ een toelichting gegeven op de meest voorkomende begrippen in en rond de begroting en de jaarstukken. Zij heeft  dit Lexicon gemaakt om de gemeenteraad te ondersteunen bij de invulling van zijn budgetrecht. In zijn meest simpele betekenis houdt dit recht in dat de raad over het geld gaat en dat het college tot taak heeft de begroting uit te voeren en daarover aan de raad verantwoording af te leggen. In de praktijk is het budgetrecht met talrijke wettelijke regels omgeven. Deze zijn zeker voor niet deskundigen soms moeilijk te doorgronden. De Rekenkamer Nijmegen probeert in het Lexicon de taal rond deze regels uit te leggen en hoopt dat daarmee ook voor raadsleden de achtergrond en de betekenis ervan begrijpelijk gaat worden.

Met deze wikipagina linken wij direct door naar het Lexicon, zodat ook raadsleden uit andere gemeenten (en rekenkamer(commissie)s bij het doen van onderzoek) er gebruik van kunnen maken. Voor vragen of opmerkingen kunt u een mail sturen naar rekenkamer@nijmegen.nl. Er wordt dan zo snel mogelijk contact met u opgenomen.