Themabijeenkomst Stichting KADO

            ” No more mister Smart Guy? ”

Werken aan effectievere landing van onderzoek

Ook Rekenkamers onderzoeken onder andere de doeltreffendheid van overheidsbeleid. Een

belangrijke voorwaarde om een uitspraak over de doeltreffendheid te doen, is dat er een duidelijke

doel is. Dat wil zeggen dat de overheid zo specifiek mogelijk is over wat ze wil bereiken, daar in

meetbare en tijdsgebonden termen over spreekt, en dat het daarbij gaat om realistische of

realiseerbare zaken, waar bovendien afstemming over heeft plaatsgevonden. Ook wel SMART

geformuleerde doelen genoemd. Het wekt geen verbazing dat dit voor veel beleidsdoelen niet het

geval is. Rekenkamers bevelen colleges daarom vaak aan om de formulering van de doelen te

verbeteren, met het oog op het kunnen afleggen van verantwoording. Het willen bijdragen aan

doelen die meer SMART zijn geformuleerd, verraadt echter een visie op overheidssturing waar in

toenemende mate kritiek op is.

Doelmatigheid en doeltreffendheid krijgen door de veranderde rol van de overheid een andere

lading.

Brabantse rekenkamers geven zich rekenschap van de veranderende rol van de lokale overheid en de

impact op rekenkamer(commissie)s. Werkwijzen en beleidsontwikkelingen als horizontalisering en

co-creatie veranderen de kaderstellende en controlerende rol voor gemeenteraden en rekenkamers.

Wat betekent New Public Governance of een 'veerkrachtige of samenwerkende overheid' voor

rekenkameronderzoek? In de bijeenkomst verkennen we een mogelijke verbreding van de onderzoek

agenda van rekenkamers die recht doet aan de veranderingen in de rol van raad.

Tineke van den Biggelaar (secretaris van de rekenkamercommissie Eindhoven) heeft samen met een

aantal collega’s het volgende artikel geschreven ” No more mister Smart Guy?”. Graag is ze bereid

om ons als kenniskring hierover te informeren. Zij zal uitgebreid vertellen over de veranderende rol

van de overheid en op welke wijze je vorm kan geven aan onderzoek in de netwerksamenleving.

Vervolgens zullen we gezamenlijk reflecteren aan de hand van de volgende vragen: Hoe vernieuw je

de scope van doelmatigheid- en doeltreffendheidonderzoeken? Ontkomen Auditors hieraan of gaan

ze mee in deze trend?

Het waarborgen van de kwaliteit van het openbaar bestuur. Lukt dat in de praktijk.

De rekenkamer(commissie)s van provincies, gemeenten en waterschappen beogen met hun werk en

producten een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van het openbaar bestuur. De vraag is of dat ook

inderdaad lukt in de praktijk. Het is zinvol als rekenkamers met enige regelmaat de eigen producten

tegen het licht houden en onderzoeken wat ze precies teweeg brengen. Kortom, hoe kunnen

rekenkamer(commissie)s inzicht krijgen in hun doorwerking en wat kunnen ze daarvan leren?

Met die vraag heeft de NVRR in 2015 het stappenplan ‘Meten van doorwerking’ ontwikkeld. Etienne

Lemmens van de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers & Rekenkamercommissies vertelt ons

graag meer over de aanpak en de werkwijze van dit stappenplan. Deze is inmiddels in vijf pilots bij

lokale rekenkamer(commissie)s getest. Op basis van die ervaringen is een nieuw model ontwikkeld

om de doorwerking van rekenkamer(commissie)s en hun producten te meten en te verklaren. In de

lezing gaat Etienne in op het begrip doorwerking. Iedereen heeft er wel een beeld bij, maar het is

lastig te operationaliseren. Hij laat zien hoe het stappenplan van de rekenkamer(commissie) daarbij

ondersteunt.

Op basis van het verhaal van Etienne gaan we in een aantal groepjes uiteen, om te bespreken of het

gepresenteerde stappenplan ons ook kan ondersteunen bij ons werk. Waarbij de volgende vragen

worden voorgelegd. Hoe kunnen we als auditors inzicht krijgen in de effectiviteit van ons werk? Hoe

stel je de effectiviteit van je onderzoeksinspanningen vast? Wat kunnen auditors daarvan leren?

We sluiten de middag af met een korte presentatie per groepje en horen graag van Tineke en Etienne

wat zij van deze uitkomsten vinden.

Het programma ziet er als volgt uit: