Najaarscongres 2024: De rekenkamer van de toekomst

In opdracht van onze vereniging, onderzoeken Boogaard en Binnema wat een rekenkamer sterk of succesvol maakt en hoe dit te delen is met andere rekenkamers.

U kunt een keuze maken uit één van deze workshops. In de middag zal een tweede ronde plaatsvinden.

1. Workshop is het wettelijk kader voor de rekenkamer toereikend? (Zaal Agaat)
   Is de wet op dit moment toegesneden op wat decentrale rekenkamers doen en willen doen? In deze workshop inventariseren we de onvolkomenheden, fouten en verbeterpunten in wetgeving waar decentrale rekenkamers mee te maken hebben. We zullen kritisch bespreken hoe we met die onvolkomenheden kunnen omgaan (zijn er ‘geitepaadjes’?). Met de wezenlijke juridische belemmeringen zal de vereniging aan de slag gaan: verzoek aan de wetgever om die zoveel mogelijk weg te nemen.
2. DoeMee onderzoek energiebesparingsplicht (Zaal Pyriet)
   Op 21 november werd het DoeMee rapport 2024 openbaar, samen met het parallelle onderzoek van de Algemene Rekenkamer. De uitkomsten zijn agenderend en bieden inzicht, maar een DoeMee onderzoek is ook altijd beperkt. Hoe kun je zelf, als rekenkamer, dit onderzoek verdiepen en uitbouwen? De Noordelijke Rekenkamer is hier, samen met verschillende gemeentelijke rekenkamers, mee bezig en deelt deze ervaringen opzet graag. Ook de Algemene Rekenkamer heeft verschillende mooie haakjes om het decentrale onderzoek te verrijken en uit te breiden.
3. Workshop NSOB: Gedragspatronen tussen rekenkamer en onderzoeksobject (Zaal Opaal)
   In deze workshop gaan we dieper in op de verhouding tussen de rekenkamer en het object dat zij onderzoeken. In de dynamiek tussen deze twee is sprake van gedragspatronen die invloed hebben op hoe de rekenkamer als onderzoeker tot waarheidsvinding en daarmee tot vaststelling van feiten komen.
   We verkennen deze dynamieken en zoeken naar handelingsrepertoire voor het omgaan met bias in die relatie.
4. Workshop RLI – Brede welvaart verantwoorden? (Zaal Tourmalijn)
   Wat is brede welvaart nou precies en hoe kan het gebruikt worden om te komen tot waardevol beleid? En wat zijn aandachtpunten bij het verantwoorden van besluiten en regelingen? Douwe Wielenga van de Rli (Raad voor leefomgeving en infrastructuur) vertelt over het advies “Waardevol regeren: sturen op brede welvaart” (juli 2024) en gaat in op de consequenties die hij ziet voor de rol van verantwoorden en controleren. Hierover gaan we met elkaar in gesprek: wat betekent sturen op brede welvaart voor het werk van rekenkamers?
5. Ai de toekomst van onderzoek? Aan de slag met de AI tool van de vereniging! (Zaal Amethist)
   De afgelopen maanden heeft de Vereniging van Rekenkamers een AI tool laten bouwen om mee te zoeken in de bibliotheek van rekenkamerrapporten. Maar, hoe ga je om met zo`n AI tool? Hoe haal je hier het beste uit voor jouw rekenkamer? En, zoek jij dingen in de AI tool die er nu misschien nog niet in zitten maar wel gewenst zijn?
   In deze workshop gaan we praktisch aan de slag met zoeken in de AI tool en de AI tool voor meer dan alleen zoeken gebruiken!
6. Workshop de sterke rekenkamer van de toekomst (Plenaire zaal)
   Afgelopen jaar vierde onze vereniging haar 20-jarige bestaan, de rekenkamergemeenschap doet een aantal dingen sinds de instelling van rekenkamers hetzelfde, en een aantal dingen zijn vernieuwd. Welke dingen willen we de komende jaren door ontwikkelen en behouden? Wat zouden we echt willen vernieuwen en veranderen? En hoe doen we dat? In deze workshop gaan we de discussie met elkaar aan over de sterke rekenkamer van de toekomst en wat er voor nodig is om daar met elkaar als gemeenschap te komen!

In haar lezing schetst ze mogelijke toekomstscenario’s voor de rekenkamer en bekijkt ze de invloed van huidige trends op de toekomst die nog komen gaat.

Bodil Jurg is senior adviseur bij Futureconsult en combineert haar expertise in trendforecasting, sociologische veranderingen en toekomstverkenningen in haar werk.
Als hoofd van het trendteam bij Fontys Academy of Creative Industries toont ze haar deskundigheid als projectleider en coach op het gebied van trends, toekomstgericht denken en strategievorming. Bodil begon haar carrière ooit bij Philips. Afgelopen jaar voerde ze trend- en toekomstverkenningen uit voor onder andere het Ministerie van Algemene Zaken, gericht op digitale macht, en leidde ze een toekomstverkenning voor publieke platformen in de provincie Zuid-Holland, waarbij de focus lag op de digitale transformatie van de overheid. Door de trends en ontwikkelingen van vandaag te begrijpen, kunnen we scenario’s ontwikkelen die ons voorbereiden op de uitdagingen en mogelijkheden van onze toekomst.

U kunt een keuze maken uit één van deze workshops.

1. Workshop is het wettelijk kader voor de rekenkamer toereikend?
   Is de wet op dit moment toegesneden op wat rekenkamers doen en willen doen? In deze workshop inventariseren we de onvolkomenheden, fouten en verbeterpunten in wetgeving waar rekenkamers mee te maken hebben. We zullen kritisch bespreken hoe we met die onvolkomenheden kunnen omgaan (zijn er ‘geitepaadjes’?). Met de wezenlijke juridische belemmeringen zal de vereniging aan de slag gaan: verzoek aan de wetgever om die zoveel mogelijk weg te nemen.
2. DoeMee onderzoek energiebesparingsplicht
   Op 21 november werd het DoeMee rapport 2024 openbaar, samen met het parallelle onderzoek van de Algemene Rekenkamer. De uitkomsten zijn agenderend en bieden inzicht, maar een DoeMee onderzoek is ook altijd beperkt. Hoe kun je zelf, als rekenkamer, dit onderzoek verdiepen en uitbouwen? De Noordelijke Rekenkamer is hier, samen met verschillende gemeentelijke rekenkamers, mee bezig en deelt deze ervaringen opzet graag. Ook de Algemene Rekenkamer heeft verschillende mooie haakjes om het decentrale onderzoek te verrijken en uit te breiden.
3. Workshop NSOB: Gedragspatronen tussen rekenkamer en onderzoeksobject
   In deze workshop gaan we dieper in op de verhouding tussen de rekenkamer en het object dat zij onderzoeken. In de dynamiek tussen deze twee is sprake van gedragspatronen die invloed hebben op hoe de rekenkamer als onderzoeker tot waarheidsvinding en daarmee tot vaststelling van feiten komen.
   We verkennen deze dynamieken en zoeken naar handelingsrepertoire voor het omgaan met bias in die relatie.
4. Workshop RLI – Brede welvaart verantwoorden?
   Wat is brede welvaart nou precies en hoe kan het gebruikt worden om te komen tot waardevol beleid? En wat zijn aandachtpunten bij het verantwoorden van besluiten en regelingen? Douwe Wielenga van de Rli (Raad voor leefomgeving en infrastructuur) vertelt over het advies “Waardevol regeren: sturen op brede welvaart” (juli 2024) en gaat in op de consequenties die hij ziet voor de rol van verantwoorden en controleren. Hierover gaan we met elkaar in gesprek: wat betekent sturen op brede welvaart voor het werk van rekenkamers?
5. Ai de toekomst van onderzoek? Aan de slag met de AI tool van de vereniging!
   De afgelopen maanden heeft de Vereniging van Rekenkamers een AI tool laten bouwen om mee te zoeken in de bibliotheek van rekenkamerrapporten. Maar, hoe ga je om met zo`n AI tool? Hoe haal je hier het beste uit voor jouw rekenkamer? En, zoek jij dingen in de AI tool die er nu misschien nog niet in zitten maar wel gewenst zijn?
   In deze workshop gaan we praktisch aan de slag met zoeken in de AI tool en de AI tool voor meer dan alleen zoeken gebruiken!
6. Workshop de sterke rekenkamer van de toekomst
   Afgelopen jaar vierde onze vereniging haar 20-jarige bestaan, de rekenkamergemeenschap doet een aantal dingen sinds de instelling van rekenkamers hetzelfde, en een aantal dingen zijn vernieuwd. Welke dingen willen we de komende jaren door ontwikkelen en behouden? Wat zouden we echt willen vernieuwen en veranderen? En hoe doen we dat? In deze workshop gaan we de discussie met elkaar aan over de sterke rekenkamer van de toekomst en wat er voor nodig is om daar met elkaar als gemeenschap te komen!

We gaan er vaak ten onrechte vanuit dat cijfers voor zich spreken. Cijfers zijn in de praktijk een vertelling van allerlei onderweg gemaakte keuzes: wat meetelt, hoe de berekening wordt gemaakt, wie telt en berekent, op welke moment dat wordt gedaan en ga zo maar door. Over nut, noodzaak en betekenis van daarbij gemaakte keuzes valt hartstochtelijk van opvatting te verschillen. Onder de noemer van de ‘politiek van het tellen’ verkent Martin Schulz als voorbeeld de betekenis van prognoses voor onderwijshuisvestiging en de wijze waarop rekenkamer gemeenteraden in positie kunnen brengen om te gaan met de inherente onzekerheden die in cijfers aanwezig zijn.