Mini-symposium Mensenwerk: gedrag in Rekenkameronderzoek, nut en noodzaak

Steeds meer auditors en rekenkamers erkennen dat cultuur en gedrag in organisaties een belangrijke factor is in het succes van deze organisaties. Maar hoe onderzoek je cultuur en gedrag op een manier die niet alleen kwalitatief solide en betrouwbaar is, maar ook waarde toevoegt? In deze lezing vertelt Manja over twee invalshoeken, een deductieve en inductieve manier van onderzoeken. Manja pleit voor het belang van het onderkennen van verschillende perspectieven, mentale modellen en drijfveren, die het handelen bepalen van mensen. Manja vertelt over het belang van dialoog om ruimte te maken voor nieuwe ideeën, oplossingen en zienswijzen. Ze biedt concrete handvaten om er zelf mee aan de slag te gaan en brengt voorbeelden mee uit de praktijk.

Manja Knevelbaard voert onderzoeken uit naar gedrag en cultuur en begeleidt agile audits met multidisciplinaire teams. Ze heeft een achtergrond in managementwetenschappen, met een focus op verandermanagement en management control. Ze studeerde cum laude af op de dynamieken tussen auditor en auditee, en hoe deze het leren n.a.v. audits beïnvloeden.

Peter en Rogier gaan met u inzoomen op de ‘psychologie van de rekenkamer’, aansluitend bij het verhaal van Manja Knevelbaard en met speciale aandacht voor morele aspecten. Wat valt hierover te zeggen vanuit het perspectief van houding en gedrag? Om hier grip op te krijgen staan we tijdens de sessie stil bij verschillende morele vragen. Hoe kun je bijvoorbeeld je kritische zin bewaren en toch op goede voet blijven staan met degenen die je kritisch volgt? En hoe houd je daarbij je eigen morele kompas op koers? Daarbij hebben we specifieke aandacht voor leiderschap: hoe kan een rekenkamer ethisch leiderschap aan de dag leggen en wat is daarvoor nodig? Hoe verhoudt zich dat tot het leiderschap van college en raad? En wat doe je als dat spanning oplevert? Tenslotte staan we stil bij een niet onbelangrijk vraag: op welke manier merken inwoners iets van invloed van hun rekenkamer, en hoeveel invloed hebben zij er zelf eigenlijk op? En in hoeverre vinden we deze invloed wenselijk? We komen niet alleen zenden maar gaan ook graag met u in gesprek – we zijn ook benieuwd naar uw praktijkervaringen.

Peter Bos zijn expertisegebieden omvatten leiderschap en interorganisationele samenwerking. Peter is een veelgevraagd spreker en heeft verschillende publicaties geschreven over zijn specialismen, waaronder (als co-auteur) het boek Talent Mobiliseren – Het identificeren, ontwikkelen en benutten van talent in organisaties.

Rogier van der Wal is opgeleid als classicus, filosoof en bestuurskundige en werkte onder andere bij de gemeente Almere, de VNG (in een pioniersfunctie als strategisch beleidsadviseur wetenschap) en Platform31. Zijn meest recente publicatie is een verzameling tekstfragmenten in Nederlandse vertaling van de Romeinse staatsman, redenaar en filosoof Marcus Tullius Cicero (106-43 v.Chr.), Hoe je een land bestuurt, in februari 2023 uitgekomen bij ISVW Uitgevers.

Karel Smouter schrijft over onder meer maatschappelijk onbehagen. In zijn boek Blauw wit rood. De boerenopstand als spiegel voor Nederland (2022) maakt hij een analyse van het onbehagen op het Nederlandse platteland. Hij signaleert een botsing tussen abstracte beleidsambities en de leefwereld van burgers en boeren. Hoe kunnen overheid en instanties als de Rekenkamer de mens meer centraal stellen?