Gevolgen coronacrisis voor rekenkamerwerk
Begin deze maand hebben we rekenkamers een aantal vragen gesteld over de gevolgen van de Corona-crisis voor hun werk. 61 rekenkamers hebben gereageerd. Hieronder gaan we in op de antwoorden. Op de vraag in hoeverre de rekenkamer problemen ervaart kwam de volgende respons:
Bijna 2/3 van de rekenkamers ervaart geen tot weinig problemen. 20 rekenkamer ervaren redelijk wat problemen en 2 ervaren veel problemen.
Gevraagd naar welke problemen blijkt dat geen enkele rekenkamer ervaart dat de gemeenten niet wil dat er onderzoek plaatsvindt of dat rekenkamers geen stukken meer krijgen. Meeste problemen ervaren rekenkamer met de interne overleggen (12 rekenkamers) of de gesprekken met ambtenaren (11 rekenkamers), die lastiger zijn te organiseren. Gemeenten die geen tijd hebben of trage communicatie met de gemeente komen bij resp. 4 en 3 rekenkamers voor.
Andere problemen die zich voordoen zijn: veldonderzoek stagneert omdat het lastig is interviews te plannen met externe partijen of cliënten van externe partijen, sollicitatieprocedure die stokt, onderzoek dat niet in de raad kan worden besproken.
Oplossingen die aangedragen worden zijn:
- Digitaal interviews afnemen en digitaal vergaderen, telewerken
- Begrip tonen, niet al te zeer tamboereren op formele bevoegdheden en creatieve oplossingen bedenken
- Opstart onderzoek uitstellen
- Andere minder geprioriteerde activiteiten oppakken
- Eerst literatuuronderzoek doen
Gevraagd naar problemen waarvoor geen oplossing voor handen is blijken er eigenlijk weinig onoplosbare problemen te zijn. Drie specifieke problemen die zich voordoen die lastig zijn is het feit dat bij één rekenkamer de ambtelijke organisatie stukken produceert bij het leven en rekenkamerrapporten aan dat ‘geweld’ ten onder gaan, bij een andere rekenkamer lastig is te communiceren met de raad en een derde signaleert dat ambtenaren met name in het sociaal domein druk bezig zijn met uitvoer van de regelingen als Tozo of verwerken van uitkeringsaanvragen.
Tips
Tot slot is gevraagd naar tips voor andere rekenkamers, en de meest belangrijke zijn dat zaken op een laag pitje worden doorgezet of worden uitgesteld, zoals het veldwerk, de interviews, behandeling van rapporten in de raad, sollicitatieprocedure enz. Een enkele rekenkamer meldt geen nieuw onderzoek te starten om de organisatie ruimte te bieden om zich met de crisisbestrijding bezig te houden. Vaak wordt aangeraden om creatief om te gaan met de situatie, te bezien of het geplande onderzoek op een andere manier uitgevoerd kan worden, gebruik te maken van digitale hulpmiddelen als videoconferencing, rustig de tijd te nemen voor zaken en vooral flexibel en relaxed te blijven.
En als allerlaatste, één rekenkamer meende dat de NVRR deze vragen niet zou mogen stellen aan rekenkamers, omdat de gemeentelijke organisatie met rust gelaten zou moeten worden.
Desalniettemin zijn nuttige tips opgehaald en gedeeld. Rekenkamers maken nu veel gebruik van videoconferencing en er zijn enkele vragen gesteld over de privacyvriendelijkheid en beveiliging van de tools die daarvoor voor handen zijn. De Informatiebeveiligingsdienst (IBD) heeft veel gestelde vragen daarover beantwoord en een quick scan van de applicaties uitgevoerd gedaan gepubliceerd, die recent is geüpdatet. Hierbij de link https://www.informatiebeveiligingsdienst.nl/nieuws/vragen-over-videoconferencingtools/ en daar vindt u ook de quick scan van de tools en andere informatiebronnen.
Hopelijk duurt de situatie rond corona niet al te lang meer en kan iedereen de draad snel weer oppakken. Succes met het rekenkamerwerk en blijf gezond.
Etienne Lemmens, secretaris NVRR.